Üçüncü Bölüm
İNSAN KENDİNİ NASIL YETİŞTİRİR?
Üstünüze vazife olmayan şeylerle de ilgilenin!
Bu bölüme kısa bir soruyla başlayalım hocam. Üzerinde biraz kafa karışıklığı olan yıpranmış bir sözcüğü ele alalım. “Entelektüel” kimdir? Çok okuyan mıdır, çok gezen midir, çok bilen midir?
Entelektüel, üstüne vazife olmayan işlerle ilgilenen kişidir. Örneğin mesleği kimyacılıktır ama coğrafya veya tarihle de uğraşır, resim yapar. Bu iş öteden beri böyledir. Kendi dünyasının dışıyla ilgilenendir entelektüel. Eski Yunan münevveri dünya ile ilgilenmiştir ama eski Roma münevveri bu anlamda bir adim daha ötededir. Neden? Çünkü Romalı, evvela kendinin olmayan bir dili öğrenirdi. Yunan bunu öğrenmezdi. İyi bir Romalı ise Yunanca bilmeye mecburdu. Bu kadarla da kalmazdı; felsefeyle de uğraşırdı. Şiir de okurdu, başka milletlerle ilgi de kurardı. Çok açık ki bugün aydın kişinin temelinde işte o Romalı vardır. Tacitus mesela, Yahudileri tanımazdı; hatta onların üstüne epey saçma sapan şeyler yazmıştır ama Germanya için müthiş bir rapor kaleme alan da odur. Çünkü Romalı aydınlar, entelektüeller, onun gibi dış dünyaya dönük insanlardır. Kendi dünyalarının dışındaki şeylerle uğraşmayı iyi bilirler.
Zaten mesele de budur. Entelektüel olmak için işinle, aşınla, mesleğinle ilgili konuların dışında kalan şeylere ilgi duyarsın; onlara da zaman ve para ayırırsın, farklı şeyler öğrenirsin. Bunlar illa kitabi mevzular değildir. Müzik yaparsın mesela, ciddi anlamda resim yaparsın. Salsa öğrenirsin, vals yahut tangoya merak salarsın. Milletin haline bakarsın. Onlar ne yapıyor, nelerle ilgileniyor; dertlerini görürsün. İşte entelektüel bu işlerle uğraşan insandır.
